Aalsum is een in veel geboomte besloten terpdorp ten noorden van Dokkum. Het heeft ooit een vrij uitgestrekt dorpsgebied gekend dat tot bij de buurschap Sibrandahuis bij Wetzens (niet het dorp ten wes...

Gelegen aan de Bolswardervaart is het kleine terpdorpje Abbega een aantrekkelijke woonplaats voor botenliefhebbers. Een zijstroompje van deze vaart loopt langs de rand van het dorp. Abbega heeft ongev...

Het terpdorp Achlum ligt ten zuidwesten van Harlingen en ten zuidoosten van Franeker. Aan de zuidkant van het dorp ligt de Slachte, een zeer oude zeekering. De fraaie oude dorpskern van het dorp ligt ...

Dorp van Manke Meine en Kromme Knilles Akkrum is een levendig en geliefd watersportdorp! Met een unieke winkeltjes, gezellige cafés en restaurants. Het ligt aan het begin van de Turfroute; een...

Akmarijp (in het Fries Eagmaryp) is een streekdorpje tussen de graslanden. Het plaatsje ligt even ten noorden van Joure. Akmarijp heeft een klokkenstoel en is vooral bekend van het ooievaarsdorp.

A...

Het dorp Aldeboarn is gelegen aan weerszijden van de rivier de Boarn en kent een rijke historie. Al in 753 werd het dorp samen met Dokkum als enige plaats in Fryslân genoemd in de reisbeschrijving va...

Het dorp Aldtsjerk behoort samen met Oentsjerk, en Gytsjerk tot de Trynwalden, een lint van dorpen op een oude zandrug. Trynwalden verwijst naar Thrimwalde, oud Fries voor ‘in de drie wouden’.

lees meer

Het kleine en karakteristieke terpdorp Allingawier werd ooit bestempeld als één van de tien mooiste plaatsen van Nederland. Het dorp is van oudsher een vissersdorp en ligt hemelsbreed zo'n 7 ki...

Anjum, komt voor het eerst in het midden van de 10de eeuw in de bronnen voor en is een oud terpdorp in de noordoostelijke uithoek van Friesland. De terp is al een paar eeuwen voor het begin van de jaa...

In de Zuidoostelijke punt van Fryslân ligt het esdorp Appelscha. Eeuwenoude documenten uit 1247 vermelden al de nederzetting ‘Appels’, Later werd dit Appelscha, waarbij ‘scha’ verwijst naar b...

Het terpdorp Arum ligt tussen Harlingen en Witmarsum. Het dorp telt zo’n elfhonderd inwoners.

Geschiedenis
Arum was in 1380 het toneel van een veldslag tussen de monniken van Ludingake...

Augsbuurt, ook wel Lutjewoude genoemd, is een klein komdorp van middeleeuwse oorsprong dat vanaf 1654/’56 aan de toen gegraven Stroobosser Trekvaart kwam te liggen.

De kerk is in 1782 opgetrokken...

Augustinusga is van oorsprong een agrarisch wegdorp dat in de Middeleeuwen is gevormd nabij de splitsing van wegen van Buitenpost naar Surhuizum en Drachten. Bij de brug en een sluis over en in het Ko...

Baaium is een terpdorp dat geen compacte bebouwing kent, maar buurtjes en boerderijen die om de kleine kern met kerk in het landschap lijken te zijn gestrooid. Aan de doorgaande weg van Winsum naar Dr...

Baard is een terpdorp in de Greidhoeke. Vroeger nam het een bijzondere positie in vanwege het feit dat er recht werd gesproken. Het was ook de hoofdplaats van de voormalige grietenij Baarderadeel. De ...

Bakhuizen is een komdorp aan de voet van een keileemrug die even ten oosten van het dorp tot meer dan 11 meter hoog is. Bakhuizen is omstreeks 1200 ontstaan als buurt die oorspronkelijk bij het zuidoo...

Bakkeveen (Bakkefean) is een prachtig dorp vlakbij het drie provinciënpunt van Friesland, Groningen en Drenthe. Een ongewoon stukje Friesland waar het bos, de heide en duinen de boventoon voeren. Een...

Balk is van oudsher de belangrijkste plaats van een bijzonder deel van Fryslân, Gaasterland. Het dorp heeft ongeveer 3800 inwoners. De Luts, die door het centrum van het dorp loopt, zorgt voor een di...

Ballum is een esdorp dat in de volle Middeleeuwen is ontstaan. In de eerste helft van de 15de eeuw is de Jelmerastate er gesticht, in de 16de eeuw uitgebouwd tot de representatieve residentie van de H...

Bantega is een jong streekdorp, dat omstreeks 1900 in de uitgestrekte verveende en in cultuur gebrachte gebieden ten zuiden van Oosterzee en Echten is ontstaan. Na de oorlog kreeg het de dorpsstatus. ...

Het terpdorp Bears ligt ten Zuidwesten van Leeuwarden in de Greidhoeke. Het vormt samen met Jellum een tweelingdorp. De beide dorpen vormen samen een dorpsbelang en de dorpsfeesten wisselen elkaar af....

Beetsterzwaag (Beetstersweach) is een karaktervol, sfeervol en stijlvol dorp in het hart van de Friese Wouden. Beetsterzwaag was vroeger een dorp met aanzien. Niet voor niets staat Beetsterzwaag ook w...

Berltsum, beter bekend onder de Nederlandse naam Berlikum, is ontstaan op een oude oeverwal aan de Ried, een oude slenk met een open verbinding naar de voormalige Middelzee. Van oudsher is dit terpdor...

Beetgum is een terpdorp, dat enkele eeuwen voor het begin van de jaartelling is ontstaan op een kwelderwal, onmiddellijk ten westen van de Boarn of Bordine die zich in de Middeleeuwen had verbreed tot...

Beetgumermolen is een streekdorp, dat uit een buurschap bij Beetgum langs de oude Middelzeedijk is ontstaan. In de 17de eeuw lagen twee buurten ten oosten van Beetgum: ‘Bij de Molen’ en even verde...

Blauwhuis is met 591 inwoners een klein, maar levendig dorp. Ieder jaar worden hier volop activiteiten georganiseerd. Zo vieren de Blauwhústers al sinds 1968 ieder jaar carnaval en staan in de zomer ...

Blesdijke is een streekdorp dat in de late Middeleeuwen is ontstaan op een zandrug aan weerszijden van de weg van Oldemarkt naar Noordwolde. Op de grietenijkaart van Weststellingwerf van Schotanus uit...

Blessum is een terpdorp dat in de vroege Middeleeuwen is ontstaan ten westen van de Middelzee. Het dorp is door de Blessumervaart naar het noorden ontsloten richting Harlingertrekvaart, nu Van Harinxm...

Het terpdorp Blije is ontstaan op een kwelderwal langs de Friese noordkust. In de levensbeschrijving van abt Frederik van Hallum uit de dertiende eeuw werd het dorp al vermeld als ‘Blythe’. De dor...

Het oude terpdorp Boazum ligt in de Greidhoeke, vroeger lag het aan de westelijke oever van de voormalige Middelzee.

Blikvanger in het dorp is de 12e eeuwse romaanse kerk, een van de oudste van Fr...

Boelenslaan is een jong heidedorp langs de kaarsrechte Boelenswei, vroeger Heidelaan genoemd. Tot het midden van de 19de eeuw bestond de nederzetting uit verspreid op de afgeveende heide staande spitk...

Het terpdorp Boer ligt anderhalve kilometer oostelijk van Dongjum en met dit dorp en het oostelijk gelegen dorp Ried op dezelfde kwelderwal. Een paar boerderijen en enkele huizen, waaronder een oude p...

Boijl is een streekdorp van vermoedelijk laatmiddeleeuwse oorsprong. Het is gelegen in de uiterste oostelijke punt van Weststellingwerf. Het bezit tussen de dorpen Oldeberkoop en Nijeberkoop in het no...

Boksum is een terpdorp dat op een oeverwal bij de Middelzee enkele eeuwen voor het begin van de jaartelling is ontstaan. De hoge terp heeft een duidelijke radiale structuur.

In 1869 is de terp aan ...

Dit dorp met zijn bijzondere naam ligt zo’n 5 kilometer ten oosten van Heerenveen. De Schoterlandse Compagnonsvaart was vroeger de belangrijkste toegangsroute naar het gebied. Het dorpsgezicht weers...

Boornbergum is een streekdorp dat in elk geval al aan het einde van de 17de eeuw bestond. Het was toen nog een bescheiden nederzetting van een kerk en enige verspreide boerderijen en huisjes aan de Bo...

Boornzwaag ligt aan de Scharsterrijn én aan de Langweerder Wielen. Het wateroppervlak wordt nog groter door de put van Nederhorst, een zandafgraving, die als een afgesloten plas grenst aan de Scharst...

Bornwird is een bijna leeg terpdorp met enige verspreide bebouwing in het land. In de bronnen komt het als Brunnenuurt voor het eerst voor in een lijst van parochies uit 945. De kerk staat op een, alt...

Het terpdorp Brantgum ligt in het uitgestrekte kleigebied ten noordwesten van Dokkum. Het dorp heeft een kenmerkende radiale vorm met de kerk in het midden. De oude ringweg is zelfs nog te herkennen. ...

Kornwerderzand en Breezanddijk hebben een bijzondere en korte geschiedenis. Ze zijn gesticht als werkeilanden voor de aanleg van de Afsluitdijk. Kornwerderzand is nu vooral bekend van zijn Kazematten....

Britsum is een terpdorp dat in de vroege Middeleeuwen is ontstaan op een kwelderwal ten oosten van de Boornestroom die zich tot Middelzee had verbreed. De terp heeft een radiale structuur, maar na afg...

Het terpdorp Britswert ligt vlakbij Wiuwert, waarmee het kerkelijk en cultureel mee verbonden is. Symbool van de band tussen de twee dorpen is het beeld van een Zwaan. Van oudsher lag Britswert tussen...

Broek in twee helften

Ongeveer 750 jaar terug kwamen de eerste bewoners in Broek, waarschijnlijk uit de omgeving van Sneek. Ze vonden bij Broek een veenstroompje dat ze uitdiepten en verbre...

Lang hoorde de Broek, ook wel de Broekpollen genoemd, onder Akkerwoude. In 1964 is Broeksterwoude zelfstandig geworden. Het is een betrekkelijk jong ontginningsdorp dat is ontstaan op de af- en uitgev...

Buitenpost is een oud agrarisch wegdorp, is tamelijk hoog gelegen en was over land goed bereikbaar. Het dorp lag halverwege Leeuwarden-Groningen en aan die weg, de Voorstraat, concentreerde zich de be...

Het schilderachtige dorp Burdaard is ontstaan langs de oevers van de kronkelende Dokkumer Ie en ligt op de grens van het Friese kleigebied en de Dokkumer Wâlden. Ná Leeuwarden is dit de eerste plaat...

Buren is een streekdorp met een vrij open structuur. Het dorp is niet rijk aan geboomte en het silhouet is bescheiden. In Buren staat slechts een klein aantal hoge gebouwen. Vroeger werd het dorp besc...

Burgum is een streekdorp dat in de Middeleeuwen met verschillende kernen is ontstaan nabij het in de late 12de eeuw gestichte Sint- Nicolaasklooster of het Barraconvent. Burgum werd heel goed ontslote...

Op nog geen twee kilometer ten noorden van Bolsward ligt Burgwerd. Midden door het dorp loopt de Bolswarder trekvaart. Met de ligging aan het water is Burgwerd een gewilde woonplaats voor mensen die i...

Burum is een terpdorp dat in de vroege Middeleeuwen is ontstaan op een kwelderwal. Als het dorp in 1408 voor het eerst in de bronnen wordt genoemd, blijken de Burumers hun kerk te hebben afgestaan aan...

Cornjum is een terpdorp dat voor het begin van de jaartelling is ontstaan op een kwelderwal ten oosten van de Middelzee. Ten zuiden van de terp vormde de Cornjumervaart een waterverbinding met de Dokk...

Het dorpje Cornwerd, circa tachtig inwoners, ligt tegen de voormalige Zuiderzeedijk aan. De Afsluitdijk ligt zo dichtbij dat Amsterdam maar een flink uur rijden is. De kerk vormt al zo’n negen eeuwe...

Damwoude, de hoofdplaats van de gemeente Dantumadeel, is in 1971 ontstaan door samenvoeging van de van west naar oost op elkaar volgende streekdorpen Akkerwoude, Murmerwoude en Dantumawoude die toen a...

De Blesse is een streekdorp dat als buurt bij het watertje Blesse al op de grietenijkaart van Weststellingwerf in de atlas van Schotanus staat aangegeven. Het hoort dan nog tot het dorp Blesdijke. In ...

De Valom, een water- en wegbuurt, kreeg in 1974 de status van zelfstandig dorp. Daarvoor werd het noordelijke gedeelte bij Murmerwoude en het zuidelijke deel bij Zwaagwesteinde gerekend. Als nederzett...

Haule is een oud streekdorp, dat mogelijk al in de late Middeleeuwen is ontstaan aan de van west naar oost lopende weg op een wat hogere rug in het land ten noorden van de Tsjonger tussen Hoornsterzwa...

De Hoeve is een klein en jong streekdorp bij een driesprong van wegen. Op de grietenijkaart van Weststellingwerf in de atlas van Schotanus uit 1716 staat het dorp nog niet vermeld. Wel zijn op de heid...

De Knipe ligt langs de Schoterlandse Compagnonsvaart. Het dorp dankt zijn bijzondere naam aan de plaatselijke versmalling of ‘knijp’ in de vaart. Die is overigens niet meer zichtbaar omdat de vaar...

De Tike is een streekdorp dat in de 17de eeuw als vervenersnederzetting op een bescheiden wijze gestalte kreeg ten westen van het Zwartveen. Op de grietenijkaart van Schotanus staat het aangegeven en ...

De Veenhoop is een streekdorp dat in de 19de eeuw is ontstaan op de plaats waar het Polderhoofdkanaal of de Nieuw Beetstervaart in het Grietmansrak uitkomt. Het was een strategische plaats omdat in he...

Zwaagwesteinde is een streekdorp op het westelijke einde van de zwaag van Kollum, een keileemrug op de grens van een redelijk hoge streek en lagere veengebieden aan de noorden westzijde.

Dantumadee...

De Wilgen is een streekdorp dat lang een buurschap bij Boornbergum was. Het heeft kerk noch school en heeft die voorzieningen ook nooit gehad. Bovendien is de nederzetting tot enkele tientallen jaren ...

Het dorpje Dearsum is na de schaatsoverwinningen van Ids Postma bijna wereldberoemd, terwijl het slechts 150 inwoners heeft. Links van de enige en ook nog doodlopende weg staat een breed eind-negentie...

Alhoewel beide plaatsen op ruim veertig kilometer afstand van elkaar liggen, is de oude kerkpoort van de kerk uit Dedgum in Leeuwarden te bezichtigen. Met de sloop van de kerk in 1889 werd de poort na...

Deinum is een fraai terpdorp in de Greidhoeke, dat is ontstaan op een kwelderwal aan de voormalige Middelzee. Met de trein is het maar een paar minuten naar Leeuwarden.
De kerk van Deinum is in ...

Het streekdorp Delfstrahuizen heeft vroeger, in de tijd van de verveningen in vooral de 18de en 19de eeuw bij de grietenij en later gemeente Schoterland behoord. Daarna is het dorp enige tijd bij Hask...

Dijken is in feite niet veel meer dan een streek boerderijen ten zuiden van Langweer. De naam Dijken, in het Fries Dyken wijst erop dat dit plaatsje haar naam heeft gekregen doordat het gebied door di...

Dokkumer Nieuwe Zijlen is een buurtschap dat is ontstaan bij de sluis die hier in 1729 gebouwd werd in het Dokkumer Grootdiep. Vóór de bouw van de sluis was het Dokkumer Grootdiep een zeearm die die...

Dongjum is een terpdorp op een kwelderrug waar de verder oostelijk gelegen dorpen Boer en Ried ook op lagen en die naar het westen doorloopt met de buurschap Voorrijp en het dorp Wijnaldum. Vrij ver t...

Het oude dorpje Doniaga heeft al een indrukwekkende geschiedenis achter de rug. Doniaga (in het Fries Dunegea) heeft haar naam te danken aan de familienaam Donia. Wanneer u tegenwoordig door het `dorp...

Donkerbroek is een streekdorp dat mogelijk al in de 13de eeuw is ontstaan tussen Hoornsterzwaag en de Haule, aan de van west naar oost lopende weg, op een wat hogere rug in het land ten noorden van de...

Drachten is een vlekke, een grote plaats, die uit een dubbel streekdorp is ontstaan. Tot ruim in de 17de eeuw was nog geen sprake van Drachten. Er waren twee bescheiden boerenstreken: de Noorderdracht...

Drachtstercompagnie is een streekdorp dat in de tweede helft van de 18de eeuw is ontstaan uit een paar buurtjes nabij de ontmoeting van een aantal veenwijken met de Compagniesterdwarsvaart. Al veel ee...

Driezum ligt in het gebied dat wel wordt aangeduid als de Dokkumer Wâlden. Dat gebied is op zijn beurt onderdeel van Nationaal Landschap de Noordelijke Friese Wouden. Dit kleinschalige couliss...

Drogeham is een hooggelegen oud komdorp, aan en rond de Tsjerkebuorren dat geleidelijk tot een wegdorp, de Buorren, is uitgegroeid. Er is ook nog de Ikebuorren te vinden, die tot aan het begin van de ...

Dronrijp is een terpdorp dat enkele eeuwen voor het begin van de jaartelling op een kwelderwal is ontstaan. Het was aanvankelijk een agrarische nederzetting waarvan de bebouwing zich concentreerde ron...

De dorpjes Eagum, Friens en Idaerd behoren tot de kleinste in Mid-Fryslân.

Eagum lijkt met zo’n 25 inwoners, verdeeld over 6 boerderijen, niet meer dan een stipje op de kaart. Echter, naast de z...

Hart van het Nationaal park De Alde Feanen
Een aantrekkelijke vakantieplaats in het Nationaal Park De Alde Feanen. Jachthavens, campings, een modern bungalowpark, een luxe hotel. Earnewâld...

Easterein is zonder twijfel een van Frieslands mooiste dorpen, als even aan het bedrijventerrein aan de noordoostzijde voorbij wordt gegaan. Het dorp heeft een soort middelpuntzoekende kwaliteit: het ...

Het terpdorp Easterlittens ligt in de Greidhoeke ten zuidwesten van Leeuwarden. Het is gelegen aan het kruispunt van de Boalserter- en Frentsjerterfeart. Vroeger was het een drukke handelsplaats waar ...

Eastermar is een uitgestrekt streekdorp dat uit twee kernen bestaat: It Heechsân dat op een hoge zandrug ten oosten van het Bergumermeer ligt en De Wal bij de Lits ten zuidoosten van dit meer. It Hee...

Het komdorp Easterwierrum ligt op niet al te grote afstand van de belangrijke waterverkeersader de Zwette. Er staat een eenzame toren buiten de dorpskom. Easterwierrum was een terpdorp zonder echte ke...

Echten is een streekdorp met een middeleeuws verleden. Het ligt langs de oude weg Lemmer- Heerenveen en vertoont verdichtingen van de bebouwing op de kruising met de Middenweg – met een reeks vroege...

De oorspronkelijke buurschap Echtenerbrug heeft het moederdorp Echten geheel overvleugeld en wordt thans beschouwd als zelfstandig dorp. Het streekdorp strekt zich uit langs de Hoofdweg, de belangrijk...

Ee is een terpdorp dat al enkele eeuwen voor het begin van de jaartelling is ontstaan in een landschap van zeearmen en kreken op een kwelderwal. Ee kon door de dijk langs de tot 1729 open blijvende ze...

Eesterga is een streekdorp van middeleeuwse oorsprong, een boerenstreek van bijna drie kilometer lang, onmiddellijk ten noorden van Lemmer. De streek gaat in het noorden ongemerkt over in Follega. Het...

Elahuizen is een van de vier dorpen van de streek Noordwolde, waar de oorspronkelijke grietenijnaam ‘Hemelumer Olderphaert en Noordwolde’ op wees. Het is een laag gebied en nadat het zuidelijke de...

Elsloo is een streekdorp van hoge ouderdom dat zich heeft ontwikkeld langs de noord-zuid gerichte Binnenweg, thans Hoofdweg en Peperstraat geheten, en de Buitenweg die er ten westen langs loopt en waa...

Engwier is een agrarische nederzetting midden in de Polder de Weeren tussen Wons en Makkum. Het heeft de status van dorp eeuwenlang gehad, zonder dat ooit sprake is geweest van een kom of een streek. ...

Engwierum is een terpdorp dat in de vroege Middeleeuwen is ontstaan op een kwelderwal op een hoek land dat omringd was door de Lauwerszee en de monding van de diep in het land dringende slenk die als ...

Tussen Makkum en Bolsward ligt het terpdorp Exmorra. Van oorsprong een vissersdorp, te midden van vele plassen en meren. Vandaag de dag herinnert alleen het vaartje ten noorden van het dorp nog aan de...

Ezumazijl is een buurschap die eigenlijk bij het dorp Anjum hoort. Bij de sluis en het veel later gebouwde gemaal is een buurschap met een zelfstandig karakter gegroeid. Vooral aan de noordelijke zijd...

Veenwouden is een streekdorp dat zich aan de zuidelijke rand van een uitgestrekt veengebied op een hogere zandrug heeft ontwikkeld. In de 14de eeuw waren er twee nederzettingen die beide een kerk hadd...

Veenwoudsterwal is een streekdorp met een opmerkelijk karakter. Het is vanuit Veenwouden ontstaan als veenkolonie, mogelijk van Gieterse doopsgezinden, aan het water dat de grens uitmaakte tussen de g...

Ferwert wordt gekenmerkt door een vijftiende eeuwse kerktoren en het is de geboorteplaats van een van de bekendste Friese schrijvers, Trinus Riemersma.
‘Het Vrijhof’ is zeker een bezoekje waar...

Aan de voormalige Zuiderzeedijk, net boven Workum, ligt Ferwoude. Een compact dorp waar oudere huizen en nieuwbouw met elkaar verweven zijn. De plaats met iets meer dan tweehonderd inwoners ligt midde...

Finkum is een terpdorp dat omstreeks het begin van de jaartelling is ontstaan in het kweldergebied ten oosten van het stroomgebied van de Boarn. In de omgeving van Finkum waren meer terpen te vinden e...

Firdgum is een klein terpdorp in de Friese Bouwhoek. De dorpsnaam is mogelijk afgeleid van Feirdighem, een veerpont over de oude Middelzee naar Stiens.
Het dorp is in de verre omtrek te herkennen...

Fochteloo is een lang, zeer extensief bebouwd streekdorp tussen Oosterwolde en het Fochteloërveen, een van de grootste hoogveengebieden van het land. De Tegenwoordige Staat van Friesland meldde in 17...

Follega is een streekdorp van middeleeuwse oorsprong. De boerenstreek volgt op Eesterga. De overgang tussen de dorpen is niet te merken. Het zijn dorpen, evenals de voortzetting van Doniaga in de buur...

Net boven Sneek ligt het terpdorpje Folsgare. Het dorp is vanwege haar prachtige omgeving een gewilde woonplaats voor mensen die in Sneek werken. Met zo’n 360 inwoners is het een klein dorp. Desonda...

Formerum is een agrarisch streekdorp dat zich op een strandwal tussen Midsland en Hoorn in de 17de eeuw heeft ontwikkeld. Het bestaat uit verspreide bebouwing van boerderijen en woningen. Ten westen i...

Het terpdorp Foudgum heeft veel overeenkomsten met de zusterdorpen Brantgum en Waaxens. In 1853 veranderde de oude terp van karakter door de aanleg van de nieuwe weg van Dokkum naar Holwerd.
De ...

Franeker, ster van de Elfsteden. Na deze stad begint het meest barre deel van de Elfstedentocht. Daarom kunnen de rijders hier altijd rekenen op een extra warm onthaal.

Ook ú heten we van harte we...

De dorpjes Eagum, Friens en Idaerd behoren tot de kleinste in Mid-Fryslân.

Eagum lijkt met zo’n 25 inwoners, verdeeld over 6 boerderijen, niet meer dan een stipje op de kaart. Echter, naast de z...

Frieschepalen (Fryske Peallen) ligt tegen de grens met de provincie Groningen en naast de dorpen Siegerswoude en Ureterp. Frieschepalen is in de 18e eeuw ontstaan als ontginningsdorp in het hoogveenge...

Aan de IJsselmeerkust tussen Workum en Makkum ligt Gaast. Het dorp is van oorsprong een echt vissersdorp. De walvisvaart was hier lange tijd erg populair. Gaast telt ruim tweehonderd inwoners en genie...

Het ruim 875 jaar oude Gaastmeer is een watersportplaats. Het dorp staat rechtstreeks in verbinding met een aantal Friese meren, zoals de Fluessen, het Heegermeer en het Grote Gaastmeer. Het dorp heef...

Garyp is een langgerekt streekdorp dat in de Middeleeuwen is ontstaan op een zandrug tussen veengebieden in het noorden en heidevelden in het zuiden. Geleidelijk zijn de buurten Greate Buorren en Lyts...

'In de weiden maar tussen de steden, is het goed wonen in ons kleine dorp'. Een mooiere omschrijving van het dorp Gauw is er niet. Gauw ligt ongeveer 5 km ten noordoosten van Sneek en heeft ...

Gerkesklooster is oorspronkelijk een komdorp dat ooit de naam Wigerathorp droeg en de huidige naam heeft geërfd van het premonstratenzer klooster. Dit werd gesticht omstreeks 1240 door een zekere Ger...

Gersloot is een streekdorp dat deel uitmaakt van de dorpenreeks Terband, Luinjeberd, Tjalleberd en Gersloot, die De Streek van het oude Aengwirden vormen. Ze zijn met het noordoostelijke gedeelte van ...

Ginnum is een terpdorp dat enkele eeuwen voor het begin van de jaartelling is ontstaan. Het is een van de zogenoemde Vlieterpen. Ginnum was een radiale terp, waarvan de sporen ondanks de sterke afgrav...

Goënga is een deel van de ‘Snitser Fiifgea’. Dit zijn vijf dorpen - Gauw, Sijbrandaburen, Terzool en Offingawier – die samen de Lege Geaen vormen. Het dorp heeft ongeveer 250 inwoners en ligt a...

Goëngahuizen is een tamelijk geïsoleerde boerenstreek van uitsluitend verspreid liggende boerenbedrijven, helemaal in de westelijke punt van Smallingerland. De streek staat al op de grietenijkaart u...

Het dorpje Goïngarijp is vroeger gesticht vanuit een dorp aan de andere kant van het Sneekermeer, namelijk Goënga. De uitgang 'ryp' betekent “rand”. Goïngarijp is van oudsher maar een...

Gorredijk was vroeger aan de zuidoostkant omsloten door een hoogveengebied. Door de afgraving daarvan is hoogteverschil ontstaan. Een andere zichtbare herinnering aan de tijd van de turfwinning is de ...

Goutum is een terpdorp met een oude kern, dat sinds de jaren 60 van de vorige eeuw is uitgegroeid tot een flink forensendorp. De uitbreidingswijk Goutum-noord grenst aan het brede Van Harinxmakanaal d...

Het kleine plaatsje Greonterp met zo’n tachtig inwoners ligt net onder Blauwhuis. Het dorp werd bekend toen schrijver Gerard Reve er in 1964 ging wonen. Het rustige Greonterp was de ideale plek om t...

Internationaal watersportcentrum
Grou, gelegen aan het Pikmeer en het Pr. Margrietkanaal, is de hoofdplaats van de gemeente Boarnsterhim. Vroeger was dit een belangrijk centrum van schippe...

Gytsjerk is een streekdorp dat in de Middeleeuwen is ontstaan op de zandrug waar ook de andere dorpen van de Trynwâlden – Oentsjerk en Aldtsjerk en waar Mûnein en Roodkerk wel eens bij worden gere...

Hallum is een radiaal terpdorp dat enkele eeuwen voor het begin van de jaartelling op een kwelderrug is ontstaan. In de 11de eeuw is de zeedijk die ten noorden van de Ferwerderadeelster dorpen werd op...

Hantum is een karakteristiek terpdorp dat enkele eeuwen voor het begin van de jaartelling is ontstaan op een kwelderwal en geleidelijk tot flinke hoogte is opgeworpen. Het komt in het midden van de 10...

Hantumeruitburen is administratief een dorp, maar er heeft zich volstrekt geen komvorming voorgedaan. Er is nooit een kerk geweest en de kinderen waren voor het onderwijs ook aangewezen op omliggende ...

Hantumhuizen bestaat uit een dorpskom, de buurtschap Hantumerhoeke en verspreid liggende solitaire woningen en (woon)boerderijen. In totaal heeft Hantumhuizen ca. 225 inwoners.

In de kom bevindt zi...

Harichster folksliet op de wize fan 'Daisy Bell' fan Harry Dacre.

Harich, Harich, plakje op’t Fryske sân
Harich, Harich, paerel fan Gaesterlân
Te midden fan bosk en hei...

Harkema is een jong en in de jongste tijd sterk gegroeid streekdorp met een verleden als heidedorp. Harkema kent allerlei varianten aan namen: vroeger was het Harkema Opeinde, maar om verwarring te vo...

Volgens velen is Harlingen de mooiste van de Friese Elfsteden. Over smaak valt natuurlijk niet te twisten, maar Harlingen heeft in elk geval iets wat de andere tien niet hebben: de unieke sfeer van ee...

Het honderdveertig inwoners tellende Hartwerd kent een woelige geschiedenis. Een historie waarin de bloei en vernietiging van twee kloosters een belangrijke rol speelde. De eens zo religieuze plaats m...

Haskerdijken (Haskerdiken) en Nieuwebrug (Nijbrêge) zijn zogenaamde tweelingdorpen: ze liggen tegen elkaar aan. De dorpen liggen iets ten noorden van Heerenveen aan de Heeresloot. In 1231 werd in Has...

Haskerhorne ligt even ten zuidoosten van Joure, in de hoek van de A6 en de A7. Dit dorp heeft zijn naam te danken aan het feit dat het in de hoek (horne) van Haskerland lag. Eeuwen terug was dit één...

Haulerwijk is een karakteristiek en naar verhouding oud veenkoloniedorp, een streekdorp langs de Compagnonsvaart, de Haulerwijkstervaart en Kromme Elleboogvaart. De vaart werd in 1756 door de Drachtst...

Vanuit de boot zo het terras op!
Leg uw boot aan in het centrum van Heeg en stap zo een van de gezellige terrasjes op! Heeg ligt midden in het merengebied van Zuidwest Fryslân. Vlak land, ...

Heerenveen is een plaats die ontstaan is uit een streekdorp van verveners. Heerenveen, zo staat in de Tegenwoordige Staat van Friesland (1788) ‘is haare opkomst alleen verschuldigd aan de turfgraave...

Al voor de jaartelling wierpen de Friezen heuvels op om de voeten droog te houden. De terp van Hogebeintum is de hoogste van Nederland (8,8 meter). In deze terp zijn allerlei bijzondere voorwerpen gev...

De geleerden zijn het er niet over eens: is It Heidenskip nu een dorp of een buurtschap van Workum? Of een polder met hier en daar een woning en Brandeburen als woonkern? Wat de benaming ook is, It He...

Hemelum is een klein en dynamisch dorp. Het dorp ligt prachtig in het glooiende landschap van Gaasterland. In het Noorden grenst het dorp aan de Morra, één van de oudste meren van Friesland. Aan de ...

In het midden van de 19de eeuw meldde het Aardrijkskundig Woordenboek van Van der Aa dat tot het dorp Hempens voorheen ook Zuiderburen behoorde, maar dat de vijf huizen allemaal waren gesloopt. Nu is ...

Het kleine, sfeervolle dorpje Hemrik ligt in het zuiden van de gemeente Opsterland. In en rond het dorp staan verschillende historische gebouwen, zoals de boerderij Himrikerpaed 1 en 4, de prachtige w...

Herbaijum is een klein terpdorp ten westen van de Slachte. De kern met kerk ligt ten noorden van de voormalige rijksweg Leeuwarden- Harlingen die vroeger erg veel verkeersoverlast bracht.

Hier ston...

Hiaure is een klein terpdorp waarvan de ontstaansgeschiedenis nog onduidelijk is. De terp kan al dateren van voor het begin van de jaartelling omdat het op oude kaarten een radiale terp lijkt die verg...

Een wandeling door het dorpje Hichtum, net boven Bolsward, neemt bezoekers mee naar de tijd dat het dorp bewoond werd door rijke Friese grietmannen. Hichtum kent een hele lijst van schatrijke families...

Hidaard is een klein terpdorp in de oostelijke punt van het eiland van Easterein en even ten noordoosten van de scherpe bocht die de Slachtedyk maakt bij de Kliuw. Het dorp kan uitsluitend over de Sla...

Hieslum is een kleine kern tussen Workum en Bolsward. Het terpdorpje telt zo'n tachtig inwoners. Het heeft samen met het nabijgelegen Parrega een dorpsvereniging die ruim tachtig jaar bestaat. De...

Hijum is een terpdorp dat in de vroege Middeleeuwen is ontstaan op een kwelderwal nabij de monding van de Boarn. Vanaf de 11de eeuw is de terp in de vroegste bedijking – de huidige Lege Hearewei en ...

Hilaard is een terpdorp waar de bebouwing aanvankelijk vrij verspreid over de terp en de onmiddellijke omgeving gestrooid leek. Vanaf het midden van de 19de eeuw is het dorp verdicht en vormden zich w...

Hinnaard is een klein, compact terpdorp. Het ligt slechts 500 meter ten zuiden van de Bolswardertrekvaart, maar het waterbuurtje Spyk hoort bij het westelijker gelegen dorp Iens. Daartussenin stond Sa...

Hitzum is een terpdorp ten zuiden van Franeker en het bestaat buiten de bebouwing langs de doorgaande weg langs de kerkterp uit twee dwars daarop staande vrij compacte streken huizen. Met aan de Arume...

Hollum is een esdorp met buurten dat uit twee delen is ontstaan. In het zuidelijke, jonge, gedeelte is de losse bebouwing vrij regelmatig geplaatst langs twee noord-zuid verlopende lanen, de Ooster- e...

Vertrekpunt naar Ameland. Pal aan de Waddenzee. Wandel over de lange pier. Meeuwen krijsen boven uw hoofd. Vanaf Holwerd kunt u goed aan een wadloop tocht beginnen. Een waar avontuur op de zeebodem!

lees meer

Hommerts en buurdorp Jutrijp vormen een tweelingdorp. Samen hebben ze een kleine duizend inwoners. Hommerts-Jutrijp ligt als een lint langs de Provinciale weg tussen Sneek en Lemmer.

Geschiedenis<...

Hoorn is een streekdorp dat in de Middeleeuwen is ontstaan op een oude strandwal. Op dezelfde wal ontwikkelde zich de agrarische streek Lies. De Dorpsstraat raakte aanvankelijk vooral aan de zijde van...

Hoornsterzwaag staat samen met buurdorp Jubbega ook wel bekend als de Kompenije. De dorpen liggen in het prachtige gebied ten oosten van de Heerenveen en kennen diverse recreatieve voorzieningen. Er i...

Houtigehage is een heidedorp dat pas aan het einde van de 19de eeuw gestalte kreeg. De oorsprong is ouder. Tot in de eerste helft van de 18de eeuw lagen in deze streek hoge venen. Op de grietenijkaart...

Húns is een klein terpdorp met een aantrekkelijk ontwikkelde structuur. Het ligt ten noorden van de Bolswardertrekvaart waarmee het met een dorpsvaartje was verbonden. Over land lag Húns tot in de t...

Hurdegaryp is een langgerekt streekdorp, in de Middeleeuwen ontstaan op een zandrug. De dorpskern met een 13de-eeuwse kerk lag aanvankelijk zuidelijker dan waar nu het centrum is te vinden. Nog zuidel...

De dorpjes Eagum, Friens en Idaerd behoren tot de kleinste in Mid-Fryslân.

Eagum lijkt met zo’n 25 inwoners, verdeeld over 6 boerderijen, niet meer dan een stipje op de kaart. Echter, naast de z...

Ondanks dat Idsegahuizum slechts veertig huizen telt, is het een levendig dorp. Bewust kiezen de ruim honderd inwoners er voor dat huizen gebruikt worden als vakantiewoning. Zo voorkomen ze dat Idsega...

Idskenhuizen is een komdorp dat in de Middeleeuwen is ontstaan op zandgronden die even hoger lagen dan de omgeving. In de 17de eeuw stond in dit dorp het rechthuis van de grietenij. Op de kaart van Do...

Het dorpje Idzega ligt aan de gelijknamige Idzegaasterpoel. Er wonen circa dertig mensen. De inwoners van het buurtschap gaan voor hun dagelijkse boodschappen naar buurdorp Oudega.

Geschiedenis

lees meer

Iens is een klein terpdorp met een losse structuur van een paar boerderijen en vervolgens wat huizen aan een door hagen omzoomd en naar de terp omhoog lopend weggetje naar de kerk. Met twee dwarswegen...

Indijk is een dorpje met ongeveer honderdtwintig inwoners. Het ligt aan de rand van het Heegermeer. De inwoners zijn sterk georiënteerd op buurdorp Woudsend dat veel voorzieningen heeft.

Geschied...

Engelum is een terpdorp dat enkele eeuwen voor het begin van de jaartelling op een kwelderrug ten westen van de Middelzee is ontstaan. De Beetgumervaart meandert vanuit het noorden naar Engelum en wor...

Itens aan de noordoostelijke flank van de eilandpolder van Easterein lijkt een streekdorp, maar is een oud terpdorp met een later gevormde streek. De beide zijden van de oude dijk, de hoep, zijn redel...

Jannum is een terpdorp dat enkele eeuwen voor het begin van de jaartelling is ontstaan. Het is altijd een klein dorp geweest, bestaand uit een kerkbuurt van enkele woningen en wat verspreid liggende b...

Jellum ligt in de Greidhoeke ten zuidwesten van Leeuwarden. Een groot deel van het dorp ligt als een lint aan de Hegedyk. Deze dijk beschermde het dorp vroeger tegen de voormalige Middelzee. Er is een...

Jelsum is een radiaal terpdorp dat enkele eeuwen voor het begin van de jaartelling is ontstaan op een kwelderwal. Vanaf Leeuwarden gerekend is dit het eerste van een reeks van de terpdorpen die op de ...

Méér dan water alleen!
Jirnsum heeft een authentieke en idyllische uitstraling. U zult verbaasd zijn als u ontdekt wat een rust dit dorp brengt. Een heerlijk rustpunt tijdens uw vaartocht...

Jislum is een radiaal terpdorp dat dateert van enkele eeuwen voor het begin van de jaartelling. Het dorp wordt het vroegst in de bronnen vermeld in de 8ste eeuw als Gisleheim. Dat Jislum een terpdorp ...

Jistrum is een dorp dat het midden houdt tussen een langgerekt streekdorp en een esdorp omdat het een brink-achtige ruimte in het midden heeft. Het dorp is in de Middeleeuwen ten oosten van het Bergum...

Jonkerslân is een jong streekdorp dat zich in de 20ste eeuw uit een buurtschap onder Langezwaag ontwikkelde. In 1986 kreeg het dorp de dorpsstatus. Het is gelegen in de zuidwestelijke hoek van de gem...

Jorwert ligt ten westen van de spoorlijn Leeuwarden-Sneek. Dit oude terpdorp werd landelijk bekend door de schrijver Geert Mak. In zijn klassieker ‘Hoe god verdween uit Jorwert’ beschrijft hij de ...

Historische Vlecke
Een Vlecke van naam en faam. Hoe de hoofdplaats van Skarsterlân aan haar naam komt, daar bestaan verschillende verhalen over. Bij de verklaring wordt vaak gedacht aan h...

Jouswier is een terpdorp dat door de eeuwen heen het kleinste dorp van Oostdongeradeel was en is gebleven. Rond de terp hebben steeds slechts enkele huizen en boerderijen gestaan. In de omgeving ligt ...

Jubbega staat samen met buurdorp Hoornsterzwaag ook wel bekend als De Kompenije. De dorpen zijn al ruim 400 jaar oud en zijn met name bekend door de veenafgravingen uit de 18e en 19e eeuw. In die peri...

Hommerts en buurdorp Jutrijp vormen een tweelingdorp. Samen hebben ze een kleine duizend inwoners. Hommerts-Jutrijp ligt als een lint langs de Provinciale weg tussen Sneek en Lemmer.

Geschiedenis<...

In een prachtige omgeving met verschillende fiets-, wandel en ruiterroutes ligt het schilderachtige dorpje Katlijk. Het is klein, maar rijk aan natuur en historie. Het dorp ligt temidden van een aanta...

Kimswerd is een dorp, met zo’n zeshonderd inwoners, en ligt ongeveer twee kilometer ten zuiden van Harlingen. Het oorspronkelijke terpdorp is vooral bekend geworden door een befaamde middeleeuwse in...

Klooster Lidlum is vernoemd naar het Premonstratenzer klooster dat hier in 1182 werd gesticht vanuit het moederklooster Mariëngaarde bij Hallum. Het terrein van het klooster overstroomde regelmatig e...

Kolderwolde is een van de vier dorpen van de streek Noordwolde, waar de oorspronkelijke grietenijnaam ‘Hemelumer Olderphaert en Noordwolde’ op wees. De hele streek is in 1984 bij Gaasterlân-Sleat...

Kollum is een vlekke, een dorp met kleinstedelijk karakter, dat in de vroege Middeleeuwen is ontstaan op de rand van een zandplateau als een nederzetting bij de direct met zee in verbinding staande Dw...

Kollumerpomp is een streekdorp aan de omstreeks 1315 aangelegde oude dijk die in 1529 slaperdijk werd toen om het Nieuwkruisland een nieuwe dijk was aangelegd. Daarna is bebouwing gekomen in de buurt ...

Kollumerzwaag is een streekdorp dat in de Middeleeuwen is ontstaan op de noordelijke rand van een keileemrug die in de 11de/12de eeuw een ontginningsas vormde. De lange Foarwei getuigt daar nog van. D...

Officieel bestaat het komdorp Kootstertille pas sinds 1959. Daarvóór was het een gedeelte van het dorp of liever de streek Koten (of Kooten), het gedeelte dat in het zuiden lag bij een hoge, beweegb...

Kornwerderzand en Breezanddijk hebben een bijzondere en korte geschiedenis. Ze zijn gesticht als werkeilanden voor de aanleg van de Afsluitdijk. Kornwerderzand is nu vooral bekend van zijn Kazematten....

Kortehemmen is een streekdorp van middeleeuwse oorsprong dat op de vroegste kaarten voorkomt als een agrarische nederzetting in een wirwar aan lanen tussen de akkers. De buurschappen Zandburen en de G...

Het hart van de Zuidwesthoek
U kent het dorp vast vanwege de vele recreatiemogelijkheden op en rond het water! Koudum ligt centraal in de Friese Zuidwesthoek, nabij de IJsselmeerkust en de ...

Het agrarische streekdorpje Koufurderrige is sterk gericht op Woudsend. Het ligt aan de Provinciale weg tussen Sneek en Lemmer en telt een kleine honderd inwoners.

Geschiedenis
Koufurd...

Het terpdorp Kûbaard kan alleen over kronkeldijkjes bereikt worden, alsof de toegangen op effect zijn aangelegd. In de kerk is in het begin van de 16de eeuw dan ook Sint-Christoffel afgebeeld, die pa...

Laaksum wordt wel het kleinste vissersdorp van Europa genoemd. En niet zonder reden. Het dorpje telt enkele vissershuisjes, een boerderij en een haventje dat te boek staat als cultuurhistorisch monume...

Formerum is een agrarisch streekdorp dat zich op een strandwal tussen Midsland en Hoorn in de 17de eeuw heeft ontwikkeld. Het bestaat uit verspreide bebouwing van boerderijen en woningen. Ten westen i...

Langedijke is een oud streekdorp dat zich langs de weg van Makkinga naar Groot Wateren in Drenthe uitstrekt. Het is verreweg het kleinste dorp van Ooststellingwerf. Omstreeks het jaar 1500 wordt het d...

Langelille is een jong streekdorp nabij de Tsjonger die in de Stellingwerven de Kuinder wordt genoemd. De streek van verspreide bebouwing lag aan de zuidoostelijke oever van de oude rivier vanaf Schot...

Langezwaag is aantrekkelijk gelegen tussen de grotere plaatsen Heerenveen en Gorredijk. Het dorp is rijk aan historie en ligt in een prachtige omgeving. U kunt het gebied zowel op de fiets als wandele...

Langweer is een sfeervol en pittoresk dorpje aan een van de mooiste meren van Friesland. Door haar centrale ligging is Langweer een ideale uitvalsbasis om prachtige zeiltochten te maken. Bij iedere wi...

Legemeer is eigenlijk niet meer dan een boerenstreek, even onder Langweer. Deze streek ligt in de luwte van de bossen bij Sint Nicolaasga. De golfbaan van Sint Nicolaasga ligt in dit gebied, met een n...

Lekkum is een terpdorp dat voor de Middeleeuwen is ontstaan op de oeverwal van de Ee, een nederzetting met een agrarisch karakter. In het midden van de 19de eeuw stelde het dorp niet veel voor met zes...

Lemmer: de poort van Fryslân
Aan de rand van het IJsselmeer op weg naar de Friese meren, vindt u Lemmer. Met zijn zandstrand, bruisende centrum en het grootste nog in werking zijnde stoomg...

Het terpdorp Leons ligt in de Greidhoeke ten zuidwesten van Leeuwarden. Leons is een van de kleinste dorpen van Fryslân en vormt een twee-eenheid met Húns. Een groep huizen, boerderijen en een fraai...

Lichtaard is een klein terpdorp dat enkele eeuwen voor het begin van de jaartelling is ontstaan. Er wordt verondersteld dat Lihdanfurth, genoemd in de uit de 10de eeuw stammende lijst van kloosterbezi...

Hoorn is een streekdorp dat in de Middeleeuwen is ontstaan op een oude strandwal. Op dezelfde wal ontwikkelde zich de agrarische streek Lies. De Dorpsstraat raakte aanvankelijk vooral aan de zijde van...

Lioessens is een dorp met een kleine terp in het oosten dat zich vooral in westelijke richting naar een splitsing van wegen heeft ontwikkeld. De tweelingdorpen Morra en Lioessens zijn sociaal en maats...

Lippenhuizen is van oorsprong een boerendorp, dat vroeger Kobunderhuizen werd genoemd. Via de Turfroute, een toeristische vaarroute die onder meer door Zuidoost Friesland loopt, is het dorp verbonden ...

Ten noorden van Sneek ligt Loënga. Wie van Sneek naar Leeuwarden gaat, komt het dorp rechts van de weg tegen. Tegenwoordig een klein dorp dat nog net niet wordt opgeslokt door Sneek. Maar ooit kon Lo...

Net boven Witmarsum en Wommels ligt Lollum. Niet te verwarren met Lutjelollum, dat vlakbij Franeker ligt. Begin 2009 telde het dorp zo’n driehonderdzeventig inwoners. Vriendelijke dorpsstraatjes, tw...

Longerhouw is een oud terpdorp. Het telt een kleine zestig inwoners en ligt enigszins geïsoleerd. De oude waterwegen die het dorp vroeger met de buitenwereld verbonden, bestaan nog steeds. Zoals de o...

Luinjeberd is een streekdorp dat deel uitmaakt van de dorpenreeks – van west naar oost – Terband, Luinjeberd, Tjalleberd en Gersloot, die De Streek van het oude Aengwirden vormen. Ze zijn met het ...

Luxwoude is van origine een veenontginningsdorp en behoort tot de kleinere dorpen van de gemeente Opsterland. Het dorp wordt gekenmerkt door een lintbebouwing langs zowel de Hegedyk, de Alde Leane en ...

Het compacte terpdorp Lytsewierrum ligt in de oostelijke punt van het ‘eiland van Easterein’. Het dorp bestaat uit wat losstaande huizen, een oud rijtje, een pastorie en enkele boerderijen, sponta...

Makkinga is oorspronkelijk een streekdorp dat vanuit Oosterwolde in de 15de eeuw als agrarische ontginningsnederzetting is ontstaan. Het bestond aanvankelijk uit enkele agrarische streken. Er groeide ...

Koninklijk paradijs langs de boulevard
Het historische vissersdorpje aan de voormalige Zuiderzee kent een rijke geschiedenis en dat is in het oude dorpscentrum nog goed te zien.
In Makk...

Mantgum is een fraai terpdorp ten zuidoosten van Leeuwarden. Tot 1984 was het dorp de hoofdplaats van de voormalige gemeente Baarderadeel. Het imposante oude gemeentehuis is inmiddels particulier bezi...

Marrum is een radiaal terpdorp dat enkele eeuwen voor het begin van de jaartelling op een kwelderwal is ontstaan. Het dorp komt in de vroege Middeleeuwen voor het eerst als Mereheim in de bronnen voor...

Marssum is een radiaal terpdorp dat omstreeks het begin van de jaartelling is ontstaan aan de westelijke oever van de Middelzee. Omstreeks 1000 werd er de Middelzeedijk aangelegd. Vooral het noordelij...

Menaldum is een terpdorp dat enkele eeuwen voor het begin van de jaartelling op de kwelderwal tussen Dronrijp en Beetgum is ontstaan. De bebouwing concentreerde zich om de kerk, behalve aan de zuidoos...

Het terpdorp Metslawier was sinds het einde van de 18de eeuw de hoofdplaats van de gemeente Oostdongeradeel. Het is enkele eeuwen voor het begin van de jaartelling ontstaan. De bebouwing heeft zich la...

Midlum is een terpdorp en eeuwenlang een vooruitgeschoven post van Franekeradeel geweest. Het is ontstaan op een van de terpen die hier, zo dichtbij de zee, nogal dicht gezaaid waren. Het dorp was het...

Midsland is een streekdorp dat is ontstaan op een oude strandwal. Ten zuiden van het huidige dorp werd aan de Hoofdstraat in de 10de eeuw al een houten kerkje van Stryp gesticht, dat later in steen is...

Miedum is een terpdorp waar in de loop der eeuwen niet zoveel van overgebleven is. Echter aan de uiterste noordelijke rand van de gemeente Leeuwarden heeft het wel een markante scheve wachter, een tor...

Mildam ligt iets ten noorden van het (voormalige) riviertje de Tsjonger, dat sinds mensenheugenis de taalgrens vormt tussen het Fries en het Stellingwerfs. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog was de Tsjon...

Het terpdorp Minnertsga werd gebouwd op een oude kwelderwal in de voormalige gemeente Barradeel. Bij de gemeentelijke herindeling van 1984 werd Minnertsga ingedeeld bij Het Bildt en werd daarmee het o...

Het kleine dorp Mirns wordt voor het eerst vermeld in de 12de eeuw en ligt ten zuiden van het veel grotere Bakhuizen dat op zijn grondgebied is ontstaan. Het bestaat uit twee buurten met vrij open beb...

Paesens en Modddergat: duo-dorpen aan de Waddenzee. Dubbel zoveel vertier. De zee altijd dichtbij. Geniet van de oude vissershuisjes. Herinneringen aan de verdwenen kustvisserij waaien u tegemoet.
...

Direct aan het IJsselmeer, tussen Stavoren en Hindeloopen, ligt Molkwerum. Een dorp met een rijk zeevaardersverleden, dat wel het Venetië van het Noorden werd genoemd. Tegenwoordig telt het dorp een ...

Morra is een terpdorp dat enkele eeuwen voor het begin van de jaartelling is ontstaan. De ovale, niet zeer hoge terp is prachtig te ervaren, omdat de meeste bebouwing geconcentreerd binnen de volledig...

Mûnein is een streekdorp dat tot 1948 bij Oentsjerk hoorde en toen de status van zelfstandig dorp kreeg. Het dorp bestaat uit buurten aan weerszijden van verschillende wegen en paden die langs de Dr....

Munnekeburen is een streekdorp dat waarschijnlijk in de late Middeleeuwen aan de Padsloot is ontstaan. Vanaf het zuiden, vanaf Spanga, liep de Padsloot in een boog door de westelijke hoek van Weststel...

Munnekezijl is een komdorp, dat in de late Middeleeuwen is ontstaan bij de in 1476, door de cisterciënzer monniken van Gerkesklooster geslagen sluis in de Lauwers die het door hen ingedijkte land moe...

Nes is een dorp met een es-achtig karakter. Het oorspronkelijke centrum lag veel oostelijker dan waar de dorpskom nu ligt. Ruim voorbij de in 1878 door P.J.H. Cuypers ontworpen neogotische rooms-katho...

Het dorpje Nes wordt vaak in één adem genoemd met Akkrum. Aan de Kleasterwei ligt het kerkhof op de deels afgegraven terp. Deze is een overblijfsel van het Nesser Klooster van de Duitse Orde. Op het...

Nes is een terpdorp dat in de vroege Middeleeuwen is ontstaan. Het heeft een niet zeer hoge terp en een rechthoekige structuur. De oude bebouwde kom wordt omvat door een rechthoek van straten en de ke...

Niawier is een terpdorp dat net als andere niet zeer oude terpdorpen in Dongeradeel, zoals Engwierum en Nes, een rechthoekige structuur bezit, maar in vergelijking met die andere is de terp hier toch ...

Nieuwebildtdijk is een streek die eigenlijk de status van dorp niet bezit maar grotendeels bij Oude Bildtzijl wordt gerekend. Het is de tweede dijk die in 1600 het nieuw aangeslibde land van Het Bildt...

In 1600 werd tussen Nieuwebildtzijl en Zwarte Haan de Nieuwebildtdijk aangelegd. Daarmee werd het opgeslibde land ten noorden van de bijna 100 jaar eerder opgeworpen Oudebildtdijk definitief aan de ze...

Nieuwebrug (Nijbrêge) en Haskerdijken (Haskerdiken) zijn zogenaamde tweelingdorpen: ze liggen tegen elkaar aan. De dorpen liggen iets ten noorden van Heerenveen, aan de Heeresloot.

Nieuwebrug onts...

Gezellig is het in de bij elkaar 2500 inwoners tellende tweelingdorpen Oudehorne en Nieuwehorne. Het winkelcentrum vormt de kern van het dorp. Naast vele bezienswaardigheden zoals de prachtige Hervorm...

Nieuweschoot is een oud streekdorp dat thans ligt uitgestrekt langs de Rotstergaasterweg. Het is altijd vrij klein gebleven. Door het sterk naar het zuiden uitgebreide Heerenveen is het bijna de zuide...

Nij Beets is een jong streekdorp, gesticht door veenarbeiders, dat is ontstaan toen de turfwinning rond 1860 begon. Het dorp ligt op het grondgebied waar ooit het oude dorp Beets lag.

De erbarmeli...

Nijeberkoop is een streekdorp dat niet zo jong is dan de naam doet vermoeden. Het is als dochternederzetting van Oldeberkoop al ontstaan in de 13de eeuw. Het is een klein dorp gebleven en de inwoners ...

Nijega is een streekdorp van middeleeuwse oorsprong. Op de grietenijkaart in de atlas van Schotanus uit 1718 is het een agrarische streek langs de Lijkweg, thans de Kommisjewei, tussen de akkers. De k...

Nijehaske en Oudehaske (in het Fries Aldehaske), westelijk `onder de rook' van Heerenveen, vormen van oorsprong het centrum van de oude gemeente Haskerland. De kern van het oorspronkelijke Nijeha...

Nijeholtpade is een streekdorp, in de late Middeleeuwen ontstaan aan de weg van Wolvega naar Oosterwolde. De vrij losse lintbebouwing langs de Binnenweg (thans Hoofdweg) is op de grietenijkaart in de ...

Nijeholtwolde is een klein streekdorp van niet grote ouderdom dat aan de zuidzijde van de oude Weerdijk is ontstaan. Deze Weerdijk is duidelijk weergegeven op de grietenijkaart van Weststellingwerf in...

Nijelamer is een agrarisch streekdorp dat in de late Middeleeuwen aan de zuidzijde van de oude Weerdijk is ontstaan. Deze Weerdijk is duidelijk weergegeven op de grietenijkaart in de atlas van Schotan...

Nijemirdum is een streekdorp dat op de rand van dezelfde zandrug als Oudemirdum is ontstaan, vermoedelijk omstreeks 1200. De streek ligt aan de rand van de rug aan de oude landweg van Stavoren en Slot...

Nijetrijne is een streekdorp van niet zeer grote ouderdom en een zeer dunne bebouwing. Het is gelegen tussen in de 19de eeuw voor de turfwinning vergraven landerijen wat het natuurreservaat de Rottige...

Nijhuizum is met zo’n dertig inwoners een van de kleinste dorpjes van de gemeente Súdwest Fryslân. Het streekdorp ligt zo’n twee kilometer ten oosten van Workum op een steenworp afstand van de V...

Het komdorp Nijland ontstond op een kruispunt van wegen in de ingepolderde Middelzee. Het dorp ligt tussen Bolsward en Sneek. Ligging en bereikbaarheid spelen een belangrijke rol in de groei van het d...

Noardburgum is een jong heidedorp dat vanaf het midden van de 19de eeuw, toen de heide werd ontgonnen, in een aantal streken is ontstaan.

De Bergumerheide werd ontgonnen op initiatief van dr. Nicol...

Noordwolde is een groot streekdorp van middeleeuwse oorsprong dat zich al spoedig na het graven van de Noordwoldervaart (oorspronkelijk Noordwolder Sloot) in 1642 tot een kruisdorp ontwikkelde. Dat be...

Het streekdorp Oentsjerk ligt op een zandrug in de Noordelijke Friese Wouden. Het maakt deel uit van de Trynwâlden. Achter de naam van deze streek zitten verschillende verhalen. Het meest bijzondere ...

Ten oosten van de stad Sneek ligt Offingawier. Een dorp met een kleine 200 inwoners. Hoewel dit beperkte aantal inwoners wellicht anders doet vermoeden, heeft Offingawier een behoorlijk grondoppervlak...

Het rustieke dorp Oldeberkoop bestaat al sinds 1228 en telt vandaag de dag 1550 inwoners. Het dorp valt vooral op door zijn allure en het authentieke karakter. Niet voor niets is het prachtige gebied ...

Oldeholtpade is een lang streekdorp, in de Middeleeuwen ontstaan aan de weg van Wolvega naar Oosterwolde. Het dorp komt al in 1204 in de bronnen voor. De vrij losse lintbebouwing langs de Binnenweg (t...

Oldeholtwolde is een klein streekdorp dat in de late Middeleeuwen op de kruising van de oude Weerdijk en de Slingerweg is ontstaan. De Weerdijk is duidelijk weergegeven op de grietenijkaart van Westst...

Oldelamer is een lang agrarisch streekdorp dat in 1165 voor het eerst in de bronnen voorkomt en dat aan de zuidzijde van de oude Weerdijk is ontstaan. Deze Weerdijk is duidelijk weergegeven op de grie...

Tussen Joure en het Tjeukemeer liggen de dorpjes Ouwsterhaule, Oldeouwer en Ouwster Nijega. Deze kleine plaatsjes vormen met hun drieën de zogenaamde Ouster Trijegeaën, zeg maar een drielingdorp. Ou...

Oldetrijne is een streekdorp dat in de late Middeleeuwen is ontstaan aan de Binnenweg die in de westelijke hoek van de grietenij van Schoterzijl naar Wolvega liep. Terwijl Nijetrijne zich later naar e...

Olterterp, ten oosten van Beetsterzwaag, is het kleinste dorp van de gemeente met ongeveer 90 inwoners. In Olterterp staat een kerk uit 1415 met een toren uit de 18e eeuw. In de aan Sint-Hippolytus ge...

Oost-Vlieland is na de ondergang van het oorspronkelijk grotere West-Vlieland in het midden van de 18de eeuw het enige dorp van het eiland. Het is een streekdorp dat in de 12de eeuw is ontstaan. De br...

Oosterbierum ontstond in de achtste eeuw op een kwelderwal. Van de dorpen in de ‘Bouhoeke’ ligt het het dichtst bij de Waddenzee. De lange-afstands-wandelroute ‘Friese Kustpad’ loopt langs het...

Oosterend is een agrarisch streekdorp dat in de Middeleeuwen is ontstaan op een duinvoet en op de rand van de zuidelijk gelegen polders. Het is lang beschouwd als een buurschap bij het westelijk geleg...

Oosternijkerk is voor het noordoosten van Friesland een flink dorp en dat valt te meer op daar de nederzetting vrij jong is: het bestanddeel ‘nij’ in de naam duidt al in die richting. Het is geen ...

Oosterwolde is een oud agrarisch streekdorp met de (Drentse) karaktertrekken van een brinkdorp. Het wordt in 1207 voor het eerst vermeld. De verbinding van de Brink en de dunner bebouwde Oosterbrink, ...

Oosterzee is vanouds een deftig streekdorp: in de 18de eeuw stond hier nog het rechthuis van de grietenij. Het bestaat uit twee gedeelten: Oosterzee-Buren en Oosterzee-Gietersebrug, waarvan de laatste...

Het terpdorp Oosthem ligt net boven IJlst aan de rand van het gelijknamige Oosthemmermeer. Het dorp vormt samen met Nijezijl een buurtschap. Langs de westzijde van het dorp loopt het water van de Wijm...

Oostmahorn is sinds 2007 het 28e dorp van de gemeente Dongeradeel. Was Oostmahorn voorheen gekoppeld aan Anjum, sinds de dorpsstatus heeft Oostmahorn een eigen dorpsbelang, welke voor de belangen van ...

Oostrum is een terpdorp dat waarschijnlijk enkele eeuwen voor het begin van de jaartelling is ontstaan in het door kreken en zeearmen doorsneden gebied. Het ligt tussen de Zuider Ee en het Dokkumer Gr...

Opeinde is een streekdorp dat in de Middeleeuwen op een zandrug is ontstaan. De bebouwing richtte zich vooral op de Lijkweg, thans de Kommisjewei. De Tegenwoordige Staat van Friesland meldde in 1788: ...

Een oude legende vertelt over het ontstaan van de dorpen Oppenhuizen en Uitwellingerga. Ooit hebben hier drie reuzen gewoond, zo beweert de vertelling. Broer, Douwe en Jarich. De drie broers waren zo ...

Het dorp Oranjewoud ligt ten oosten van Heerenveen en bestond oorspronkelijk uit een aantal buurtschappen en uitgestrekte heidevelden. In 1676 kocht Albertina Agnes een bestaand landgoed wat uiteinde...

Oud Beets bestaat als dorp eigenlijk niet meer. De boerenstreek is in 1958 in twee helften geknipt door de aanleg van Rijksweg 43 en is als dorp uit de gemeentelijke administratie geschrapt. Het oude ...

Oude Leije is een streeknederzetting die in de late Middeleeuwen al is ontstaan maar pas na de oorlog de status van dorp heeft gekregen. Delen van de buurschap hebben lang bij drie grietenijen gehoord...

Langste straat van Nederland
Bezoek de Oudebildtdijk met zijn typische dijkhuisjes en monumentale boerderijen. Dit is de langste straat van Nederland! Op de dijken van Oude Bildtzijl vind u...

Oudebildtzijl is een dorpje van ongeveer duizend inwoners en één van de pareltjes in het karakteristieke Bildtse landschap, dat gekenmerkt wordt door het prachtige lijnenspel van de akkerlanden en d...

Oudega is een van de vier dorpen van de streek Noordwolde, waar de oorspronkelijke grietenijnaam ‘Hemelumer Olderphaert en Noordwolde’ op wees. De hele streek is in 1984 bij Gaasterlân-Sleat gevo...

Oudega is een streekdorp dat in de Middeleeuwen op een zandrug tussen venen en een reeks meren en plassen is ontstaan. Tot de droogmaking in 1922 lag het dorp aan de Oudegaaster Zanding. In 1788 is de...

Het dorp Oudega ligt aan het water van de Oudegaaster Brekken. Oudega, Idzega en Sandfirden vormen samen een buurtschap. Alle drie dorpen liggen aan het water. Naast de agrarische sector vormt het toe...

Dit is het oudste dorp van de oorspronkelijke gemeente Haskerland. Al in 1315 had het dorp een kapel en het dorp moet toen al minstens honderd jaar bestaan hebben. De naam `Haske' duidt op een st...

Gezellig is het in de bij elkaar 2500 inwoners tellende tweelingdorpen Oudehorne en Nieuwehorne. Het winkelcentrum vormt de kern van het dorp. Naast vele bezienswaardigheden zoals de prachtige Hervorm...

Oudemirdum is een dorp in het zuiden van Gaasterland. Het heuvelachtige landschap is ontstaan tijdens de voorlaatste ijstijd. Gletsjers voerden stenen en puin mee waardoor er een opgestuwde laag keile...

Streekdorp dat in de late Middeleeuwen is ontstaan en eeuwenlang de hoofdplaats van Schoterland is geweest. De buurt ontwikkelde zich aanvankelijk west-oost langs de Schoterlandseweg, vrij dicht bij d...

Oudwoude is een streekdorp op een laat-middeleeuwse ontginningsas, de Foarwei, en een waarschijnlijk iets jongere tweede, dwars daarop staande streek in het noorden, de Wijgeest. In de Tegenwoordige S...

Ouwster-Nijega is een streekdorp van middeleeuwse oorsprong. Het is het kleinste dorp van de Ouwster Trijega. Ten noordwesten lag de Nijegasterpoel.

De torenloze kerk stond vrij ver ten oosten van ...

Tussen Joure en het Tjeukemeer liggen de dorpjes Ouwsterhaule, Oldeouwer en Ouwster Nijega. Deze kleine plaatsjes vormen met hun drieën de zogenaamde Ouster Trijegeaën, zeg maar een drielingdorp.

...

Paesens en Modddergat: duo-dorpen aan de Waddenzee. Dubbel zoveel vertier. De zee altijd dichtbij. Geniet van de oude vissershuisjes. Herinneringen aan de verdwenen kustvisserij waaien u tegemoet.
...

Het langgerekte streekdorp Parrega ligt precies tussen Bolsward en Workum in. Het dorp wordt in tweeën gesplitst door de Workumer trekvaart, die dwars door het plaatsje stroomt. Om van de ene naar de...

Het terpdorp Peins ligt in het oosten van Franekeradeel: ten oosten van Franeker en ook van Schalsum waarmee het door een tunnel onder de autosnelweg A31 is verbonden. Het behoort tot de reeks terpen ...

Peperga is een streekdorp dat in de Middeleeuwen is ontstaan aan de Binnenweg van Oldemarkt naar Noordwolde, een ontwikkelingsas waar ook Blesdijke, Steggerda en Vinkega aan zijn ontwikkeld. Op de kaa...

Het komdorp Piaam telt ongeveer vijftig inwoners. Het dorp ligt prachtig, net achter de dijk. Het dorpsgezicht van Piaam is beschermd.

Geschiedenis
Piaam komt voor een Fries dorp laat in...

Pietersbierum is het meest westelijke terpdorp van de reeks die in oostelijke richting op een kwelderwal loopt met Sexbierum, Oosterbierum, Tzummarum en verder. Pietersbierum is het kleine tweelingdor...

Even ten oosten van de Afsluitdijk ligt Pingjum. Het oude terpdorpje telt ongeveer zeshonderd inwoners.

Geschiedenis
Pingjum is ontstaan aan de Marne, een oude zeearm van de Waddenzee. L...

Het terpdorp Poppenwier is het noordelijkste dorp van de Legean en behoort tot de verst landinwaarts gelegen terpdorpen van Friesland. In de late Middeleeuwen heeft het kleine klooster Engwerd bij Pop...

Raard is een terpdorp dat enkele eeuwen voor het begin van de jaartelling is ontstaan. Het is een radiale terp waarvan de min of meer ovaal verlopende ringweg nog voor ongeveer tweederde om de terp he...

Het dorpje Raerd is een typisch terpdorp waar de kerk op het hoogste punt van de terp is gebouwd. Ten noorden van Raerd bevindt zich in het Raerder Bosk de Stinspoort van de voormalige Jongemastate. D...

Ravenswoud is een jong streekdorp in de uiterste zuidoostelijke hoek van Friesland. Het graven van de Opsterlandse Compagnonsvaart was omstreeks 1820 tot de hoogte van het latere Ravenswoud gevorderd....

Roodkerk is een lang streekdorp van voornamelijk verspreide bebouwing met hier en daar enige concentraties van vooral agrarische bebouwing. Het dorp schurkt tegen de Trynwâlden aan, de dorpenreeks in...

Greidedorp Reahûs

Midden in de weilanden van Friesland kunt u het dorpje Reahûs (Roodhuis) vinden, verscholen tussen Sneek, Bolsward en Wommels, aan de zuidkant van de gemeente Littensera...

Bij de Trije Romers komt u Reduzum binnen. Aan de rechterkant van de weg stond in de vorige eeuw het bekende Grand Hotel ‘De Trije Romers’, waar in 1879 het Fries Rundvee Stamboek en het Fries Paa...

Reitsum is een terpdorp dat enkele eeuwen voor het begin van de jaartelling is ontstaan. Met Ginnum, Lichtaard, Jislum vormt het kwartet van de Vlieterpen, vluchtterpen. Een merkwaardige benaming omda...

Het terpdorp Ried is gesticht op een van de zuidwest-noordoost lopende kwelderruggen in het oude Barradeel en Franekeradeel. Het heeft zijn naam te danken aan de naam van het water, de Ried, dat ten n...

Tot 1954 was Rien een buurschap van Lytsewierrum op de plaats waar de Franekervaart de oude dijk, de hoep, van het poldereiland van Easterein doorsnijdt. In 1954 kreeg Rien de dorpsstatus. De dijk dat...

Rijs is een streekdorp in het zuiden van Gaasterland, vlakbij het IJsselmeer. Begin 16e eeuw was er een uithof van het Sint-Odulphusabdij in Hemelum De Amsterdamse regent Hiob de Wildt heeft een belan...

Rinsumageest is als streekdorp op een zandrug – vandaar ‘geest’ in de naam – op de overgang van de klei in het noorden en het veen in het zuiden ontstaan in de Middeleeuwen. Toen vestigden zic...

Ritsumazijl (ook Ritzumazijl; Fries: Ritsumasyl) is een buurtschap in de gemeente Menaldumadeel, provincie Friesland (Nederland), behorende bij het dorp Marssum. Het ligt tussen het dorp Deinum en de ...

Rohel (in het Fries Reahel) is een buurtschap over een relatief groot gebied. Het ligt aan de noordoost-kant van het Tjeukemeer, in het zuiden van de gemeente.

Rohel komt aan haar naam door de kleu...

De inwoners van Rotstergaast wonen in het uiterste zuidoosten van Skarsterlân, even ten zuiden van Heerenveen. Rotstergaast heeft haar naam te danken aan haar hoge ligging: ‘gaast’ staat voor hoo...

Als u niet op de plaatsnaamborden let, gaat u ongemerkt van Sintjohannesga Rotsterhaule in. Logisch, beide plaatsen lopen in elkaar over en Rotsterhaule en Sintjohannesga worden terecht tweelingdorpen...

Rottevalle is een vaartdorp waarvan de naam voor het eerst voorkomt in 1622 en dat in het midden van de 17de eeuw aan de Lits gestalte kreeg. Er stonden een herberg, een bierbrouwerij en een molen. De...

Het dorp heeft waarschijnlijk zijn naam vroeger ontleend aan een edele met name Tjalling Rotmers. Hier staat de grootste zwerfkei van Nederland. De granieten kei is circa 200.000 jaar geleden in de ij...

Hoewel het streekdorp Ruigahuizen ten zuidwesten van Balk het karakter van een buurschap heeft, wordt het vanouds aangemerkt als een zelfstandig dorp. Aan de Coenderssingel, de Rûchhústerwei en voor...

Ryptsjerk is een streekdorp dat mogelijk al in de Middeleeuwen is ontstaan en dat in de 16de eeuw een impuls kreeg toen stadhouder George Schenk van Toutenburg ten zuidwesten van de streek een buiten ...

Het dorpje Sandfirden ligt aan het water van het meer De Ringwiel. Het kleine plaatsje telt zo’n twintig inwoners. Net als Idzega zijn de inwoners voor hun voorzieningen gericht op het nabijgelegen ...

Schalsum ligt ten oosten van Franeker en vormde met Boer, Ried, Peins en Zweins de zogenoemde Franeker Vijfga: noordelijke dorpen van de kleine plattelandsgrietenij Franekeradeel. Het lijkt een streek...

Het buurtschap Scharl (Skarl in het Fries) telt ongeveer veertig inwoners. Scharl hoort tot het dorpsgebied van Warns en ligt vlakbij het IJsselmeer, nabij het Rode Klif. Scharl ontstond in de 14de ee...

Scharnegoutum, dorp aan de Zwette, gelegen enkele kilometers noordelijk van Sneek, is het enige dorp in Friesland waar de Elfstedentocht, via de Zwette, rechtstreeks doorheen voert. De Zwette is het v...

Scharsterbrug (Skarsterbrêge) is een jong dorp even ten zuiden van Joure, dat in de negentiende eeuw bij de brug over de Scharsterrijn, bij de scharren, ontstond. Het is dan ook lang De Scharren geno...

Scherpenzeel is een streekdorp dat in de Middeleeuwen aan de Padsloot is ontstaan. De eerste vermelding van het dorp is van 1245. Vanaf het zuiden, vanaf Spanga, liep de Padsloot in een boog door de w...

Tussen Witmarsum en Bolsward ligt het terpdorp Schettens. Op de terp staat hoog en droog de kerk van Schettens. De Witmarsumervaart slingert langs het kerkhof richting Witmarsum. Het inwoneraantal van...

Het dorp Schiermonnikoog, ook wel Oosterburen genoemd, is een streekdorp op het eiland dat is genoemd naar de cisterciënzer monniken in hun grijze pijen, die vanuit klooster Klaarkamp een uithof op h...

Het dorpje Schraard is één van de vijf bedevaartsplaatsen in Fryslân. Deze status dankt het dorp aan het hostiewonder in het jaar 1410. Schraard ligt ten zuidoosten van Witmarsum en telt zo’n twe...

Dit dorp vormt een driehoeksverhouding met Franeker en Harlingen. Deze vorm komt vaak terug in het dorp. Dit omdat u er de piramide van Aeolus vind. Dit betekent letterlijk ‘God van de Wind’.
...

Het komdorp Sibrandabuorren ligt aan de oostelijke zijde van de voormalige Middelzee en is een van de dorpen in de Lege Geaen (of Legean), de lage landen, het lage zuidwestelijke gedeelte van de vroeg...

Sijbrandahuis is een klein dorp, een relatief jonge nederzetting die in het bedijkte Friesland niet meer op een terp gebouwd hoefde te worden. Het dorp heeft geen kern, maar bestaat uit een kerkje in ...

Het dorp Siegerswoude (Sigerswâld) ligt in een halfopen tot open hoogveenontginningsgebied, op de grens tussen het brongebied van het Alddjip (Koningsdiep) en de noordelijke zandrug. Vroeger waren er...

Het dorp Sint Nicolaasga, door Friezen Sint Nyk genoemd, ligt even ten zuidwesten van Joure, prachtig tussen het Tjeukemeer en de Langweerder Wielen.

Het beeld van Sint Nicolaasga wordt voor een de...

Sintjohannesga kreeg haar naam van de Heilige Johannes. Het landschap bestaat uit een laag gelegen gebied wat in de 18e-19e eeuw is uitgeveend. Hierdoor heeft dit gebied nog steeds een open karakter, ...

Schingen is een terpdorp dat omstreeks het begin van de jaartelling is ontstaan. Misschien zelfs eerder, omdat er in de buurt vondsten uit de Romeinse tijd zijn gedaan, die aantonen dat het gebied toe...

Slappeterp is een terpdorp dat mogelijk aan het begin van de jaartelling is ontstaan op een lange kwelderwal. Het behoort tot de reeks terpen die van Arkens bij Franeker over Schalsum, Peins, Tamterp,...

Slijkenburg is een komdorp dat in 1585 op het dorpsgebied van Spanga is gesticht als verdedigingsschans voor Friesland aan de Linde. De schans zou in 1702 zijn geslecht om de vrijkomende aarde te benu...

Smalle Ee is een klein streekdorp, dat niet zijn roemruchte verleden verraadt. De oorsprong heeft het te danken aan een benedictijner kloosterstichting die al vóór 1250 heeft plaatsgevonden. Het ‘...

Smallebrugge telt vijf woningen en zo’n tien inwoners. Hiermee is het de kleinste plaats van Fryslân.

Geschiedenis
Op oude kaarten is te zien dat Smallebrugge in 1716 nog een kerk h...

Snakkerburen is een vaartdorp van oude oorsprong maar jonge leeftijd. De buurt langs de Dokkumer Ee is waarschijnlijk al in de 15de eeuw ontstaan, maar kreeg in de jaren zeventig pas de status van dor...

Snikzwaag (Sniksweach) is met Oudehaske, Nieuwehaske, Haskerhorne en (het inmiddels door Joure overvleugelde) Westermeer één van de vijf oorspronkelijke kerkdorpen van de voormalige gemeente Haskerl...

Het streekdorp Sondel ligt op de zuidelijke zandrug van Gaasterlân en zal evenals de andere dorpen op deze rug omstreeks 1300 zijn ontstaan. Het dorp kent bij de kerk een komvormige verdichting. Bij ...

Sonnega is een streekdorp van middeleeuwse oorsprong aan de Middelweg (thans Sonnegaweg) meteen ten westen van Wolvega. Op de grietenijkaart in de atlas van Schotanus uit 1716 is het een flink uitgest...

Spanga is een streekdorp dat mogelijk in de late Middeleeuwen aan de Padsloot is ontstaan. Een vroege vermelding dateert uit 1399, maar de nederzetting kan ouder zijn. Vanaf het zuiden, vanaf Spanga, ...

Het terpdorp Spannum ligt in de groene greidestreek. Het lijkt vooral een wegdorp met een verdichting rond de kerk nabij de kruisende Spannumer Opvaart. Maar Spannum is een echt terpdorp met al een ou...

Dorp van Rembrandt van Rijn
Rembrandt van Rijn en zijn Saskia gaven elkaar in de kerk van St.annaparochie het jawoord. Het bronzen beeld voor de Van Harenskerk herinnert zich hier nog iede...

Het streekdorp St.-Jacobiparochie werd op de tekentafel bedacht. Hertog George van Saksen gaf in 1505 drie Zuid-Hollandse heren de opdracht voor het inpolderen van de monding van de Middelzee. De Hol...

Steggerda is een streekdorp dat in de Middeleeuwen is ontstaan aan de Binnenweg van Oldemarkt naar Noordwolde, een nederzettingsas waaraan ook Blesdijke, Peperga en Vinkega zijn ontstaan. Op de griete...

Stiens is een terpdorp dat enkele eeuwen voor het begin van de jaartelling is ontstaan op een kwelderwal ten oosten van de Boarnstroom. Van de grote reeks terpen ten noorden van Leeuwarden groeide Sti...

Stroobos is een jong dorp dat aan het eind van de 18de eeuw die status nog niet bezit: ‘Onder Gerkesklooster behoort ook de buurt Strobosch, aan de Groninger grenzen gelegen, en meerendeels op ’t ...

Sumar is een streekdorp van laat-middeleeuwse oorsprong ten zuidwesten van het Bergumermeer, ontstaan op de noordelijke rand van een groot zandplateau. Ten zuiden van het dorp lag een uitgestrekt heid...

Surhuisterveen is een veenkoloniedorp dat omstreeks 1600 is ontstaan op het uitgestrekte dorpsgebied van Surhuizum, waar ook de nog zuidelijker veengebieden tot en met de Smallingerlandse grenzen toe ...

Surhuizum is een agrarisch streekdorp met een middeleeuwse oorsprong. De boerderijen staan nog steeds aan weerszijden van It Noard, Doarpstrjitte en It Súd. Boerderijen, waarvan verschillende een mon...

Suwâld is een streekdorp dat in de Middeleeuwen is ontstaan op een langgerekte smalle zandrug. Weliswaar van geringe hoogte, maar die toch boven het laagveen aan weerszijden uitstak. Volgens de griet...

Swichum is een terpdorp dat – getuige een vondst van bronzen voorwerpen – al voor het begin van de jaartelling op een kwelderwal in een moerassige streek omstreeks 400 voor Christus ontstond. Ten ...

Teerns is een dorp dat van de geschiedenis ongelijk heeft gekregen. Oorspronkelijk hoorde het als buurt bij Goutum, maar toen het een eigen kerkgebouw kreeg, werd het een zelfstandig dorp. Nadat de ke...

Ter Idzard is een lang streekdorp dat in de Middeleeuwen is ontstaan in de streek van Weststellingwerf waar de Tsjonger in het noorden en de Linde in het zuiden het dichtst bij elkaar komen. In de dri...

Terband is een streekdorp dat deel uitmaakt van de dorpenreeks – van west naar oost – Terband, Luinjeberd, Tjalleberd en Gersloot, die De Streek van het oude Aengwirden vormen. Ze zijn met het noo...

Het Friese kameleondorp
U kent ze wel, de tweeling Hielke en Sietse Klinkhamer die één belangrijk levensdoel hebben: het uithalen van kattenkwaad! In Terherne kunt u de avonturen én all...

Klein maar fijn
Terkaple vormt een tweelingdorp met Akmarijp en heeft slechts 200 inwoners! Terkaple ligt vlakbij de Terkaplesterpoelen en het Sneekermeer.

Kapel
Het dorp dank...

Gebouwd op een terp. Dichtbij Dokkum. De kerk moest verplaatst worden omdat de zee te dicht bij kwam. De kerk dateert uit het tweede kwart van de zestiende eeuw en heeft een gaaf interieur uit het mid...

Teroele en Idskenhuizen liggen vlakbij de belangrijkste vaarverbinding van Fryslân, namelijk het Prinses Margriet kanaal.

Dit is een mooie en eeuwenoude streek midden in een ongerept stukje Fries ...

Tersoal is een van de dorpen van de Lege Geaen, verkort de Legean, ten zuidoosten van de voormalige Middelzee, even noordoostelijker dan Sibrandabuorren. De schilderachtige kern wordt gevormd door de ...

Terwispel ligt in het westen van de gemeente Opsterland, dichtbij Gorredijk, de grootste kern van Opsterland. Terwispel is één van de oudere nederzettingen van de gemeente en was vroeger een boerend...

Tijnje (De Tynje) is een woondorp, gelegen in het westelijk veenweidegebied van Opsterland. Tijnje ligt vlak langs de A7, halverwege Drachten en Heerenveen, en aan de doorgaande weg tussen Gorredijk e...

Tirns is een klein terpdorp aan de Franekervaart. Het inwoneraantal schommelt al jaren rond de honderdtachtig. Tirns ligt vijf kilometer boven Sneek en is een gewilde woonplaats voor forensen. Het dor...

Net boven Sneek, op circa twee kilometer van de stad, ligt Tjalhuizum. Het dorpje heeft geen echter dorpskern, want de huizen liggen verspreid. Tjalhuizum bestaat in feite uit een toren omringd door e...

Tjalleberd is een streekdorp dat deel uitmaakt van de dorpenreeks – van west naar oost – Terband, Luinjeberd, Tjalleberd en Gersloot, die De Streek van het oude Aengwirden vormen. Ze zijn in 1936 ...

Tjerkgaast ligt helemaal in de zuidwestpunt van Skarsterlân, vlakbij Sloten, aan de oude verbindingsweg tussen Lemmer en Joure. Een gaast is een soort zandrug, of hoge zandachtige grond. Dit soort za...

Nog geen vier kilometer onder Bolsward ligt Tjerkwerd. Het dorp heeft ongeveer vierhonderdvijftig inwoners en vormt daarmee de kern voor de vele omliggende buurtschappen. Met de ligging aan de Bolswar...

Triemen is een streekdorp dat officieel een vrij jonge leeftijd bezit maar al van hoge ouderdom is. De streek komt in 1467 voor het eerst in de bronnen voor en wordt dan Trema genoemd. Deze moeten we ...

Twijzel is een langgerekt, oud streekdorp aan de oude drukke straatweg tussen Leeuwarden en Groningen. Het is van oorsprong een boerendorp en dat karakter heeft het goeddeels behouden. In de ongeveer ...

Twijzelerheide is een jong heidedorp dat in de 18de en 19de eeuw geleidelijk is ontstaan op de afgegraven hoge veengronden op de noordwestelijke gedeelten van de dorpen Koten en Twijzel die tot De Swa...

Tytsjerk is een streekdorp dat is ontstaan in de late Middeleeuwen. Het dorp bezat net als de andere dorpen in de noordwestelijke hoek van Tytsjerksteradiel een losse bebouwing aan of nabij de weg die...

Het terpdorp Tzum is van heinde en ver te herkennen aan de hoge kerktoren. De toren is in totaal 72 meter hoog en bezit een opmerkelijk hoge spits: de romp meet 31, de spits 41 meter. De spits is een ...

Tzummarum werd gebouwd op een kwelderwal tussen Sexbierum en Minnertsga. Op deze kwelderwal werden terpen opgeworpen om de dorpen te beschermen tegen het water. Het water was ook een bron van inkomste...

Een oude legende vertelt over het ontstaan van de dorpen Oppenhuizen en Uitwellingerga. Ooit hebben hier drie reuzen gewoond, zo beweert de vertelling. Broer, Douwe en Jarich. De drie broers waren zo ...

Ureterp (Oerterp) is één van de oudere boerennederzettingen op de hogere zandruggen ten noorden van het Alddjip (Koningsdiep). Het dorp ligt enkele kilometers ten zuidoosten van Drachten, aan de weg...

Veenklooster is een streekdorp met in het midden een brinkachtige ruimte. De nederzetting heeft nooit een kerk gehad, maar de ontwikkeling hangt wel samen met een kloosterstichting. Het is ontstaan bi...

Het dorpje aan de noordoostkant van Joure, ligt midden tussen de groene weiden. Het plaatsje heet pas sinds 1955 Vegelinsoord, genoemd naar de familie Vegelin van Claerbergen, die hier in de regio in ...

Vinkega is een streekdorp dat in de Middeleeuwen is ontstaan aan de Binnenweg van Oldemarkt naar Noordwolde, een ontginningsas waaraan ook Blesdijke, Peperga en Steggerda zijn ontwikkeld. In het ooste...

Vrouwenparochie is een streekdorp dat in de loop van de 16de eeuw is ontstaan nadat in 1505 Het Bildt ingepolderd was. Het is het oostelijkste van de Bildtdorpen. Net als Sint-Annaen Sint-Jacobiparoch...

Waaksens is een klein terpdorp ten zuiden van de Lollumervaart. Vanuit het verleden is de bescheiden omvang verklaarbaar. Het dorp miste niet alleen een directe waterverbinding, maar lag vroeger over ...

Het kleine terpdorp Waaxens ligt net als de zusterdorpen Brantgum en Foudgum langs de weg van Dokkum naar Holwerd. In een goedereninventaris van het klooster Fulda uit het jaar 744 is het dorp al aang...

Wâlterswâld ligt in het gebied dat wel wordt aangeduid als de Dokkumer Wâlden. Dat gebied is op zijn beurt onderdeel van Nationaal Landschap de Noordelijke Friese Wouden. Dit kleinschalige e...

Het oude terpdorp Wânswert ligt in het Noord-Friese kleigebied, iets ten noordwesten van het aan de Dokkumer Ee gelegen Burdaard. De naam is waarschijnlijk afgeleid van Wodan- of Wanders-wierde. In d...

Warfstermolen is een streekdorp dat aan de omstreeks 1315 aangelegde oude zeedijk is ontstaan, waarschijnlijk nadat in 1529 de nieuwe dijk om het Nieuwkruisland was aangelegd. Het element ‘warf’ i...

In het Zuidwesten van Friesland, nog geen vijf kilometer ten oosten van Stavoren, ligt Warns. Een langgerekt lintdorp, dat loopt van het Johan Willem Friso kanaal tot Laaksum aan het IJsselmeer. Het d...

Op circa 2 km. afstand van Wergea is de boeren-gemeenschap Warstiens gelegen, met zo'n 40 inwoners.

Op de terp bevindt zich een kerk waarvan de toren aan de oostzijde is gebouwd. Zeer ongebrui...

Warten is een landbouwdorp met typisch Friese doorkijkjes en oude historische panden.

Voor het jaar 1000 kwam hier al bewoning op de terpen voor. Tot in het begin van de 19e eeuw was Warten geïsol...

Waskemeer is een karakteristiek en jong veenkoloniedorp, een streekdorp langs de Compagnonsvaart, de Haulerwijkstervaart. De vaart werd in 1756 door de Drachtster Compagnie gegraven op het dorpsgebied...

Het terpdorp Weidum ligt in de Greidhoeke ten zuidwesten van Leeuwarden. De Hegedyk beschermde het oude land tegen de voormalige middelzee. Het nieuwland aan de andere kant van de dijk is nog duidelij...

Wergea is echt één van die dorpen in Mid-Fryslân, die men bezocht móet hebben. Op circa 2 km. afstand van Wergea is de boeren-gemeenschap Warstiens gelegen, met zo'n 40 inwoners.
Eeuwenla...

West-Terschelling is een komdorp dat in de 13de eeuw is ontstaan op de plek waar later de vuurtoren Brandaris werd gebouwd. Het is sinds lange tijd het hoofddorp van het eiland, al hadden de vroegst b...

Westergeest is een streekdorp dat in de vroege Middeleeuwen is ontstaan op een zandopduiking ten noordwesten van de hoge gronden van de Wouden en die daarvan gescheiden is door een laag gebied, de War...

Westernijtsjerk is een streekdorp dat mogelijk in de volle Middeleeuwen is ontstaan op een kwelderwal en tegen een dijkcomplex, de Hoge Herenweg, als een nieuwe (het ‘nij’ in de naam) nederzetting...

Het terpdorp Westhem ligt op nog geen twee kilometer van Blauwhuis. De smalle klinkerweg De Kat geeft toegang tot het dorp. Via een aftakking van de hoofdweg komt men in het aangrenzende buurtschap Fe...

Het streekdorp Westhoek ligt in het Bildt. Deze streek heeft een interessante geschiedenis. Het Bildt werd in 1505 ingepolderd in opdracht van de hertog van Saksen. Drie adellijke broers uit Zuid-Holl...

Wetsens is een radiaal terpdorp waarvan de ovale ringweg nog voor meer dan de helft bestaat. De rest van de omvang van de oorspronkelijke terp is aan een stuk ringsloot en de perceelsgrenzen te herken...

Wier is een terpdorp dat mogelijk aan het begin van de jaartelling is ontstaan bij de monding van de Middelzee. Het dorp komt in de bronnen van de 13de tot het begin van de 16de eeuw voor als ‘Weer�...

Wierum is een terpdorp dat op een kwelderwal vlak bij de zee in de vroege Middeleeuwen is ontstaan. Deze gevaarlijke ligging is niet zonder gevolg geweest. Het noordoostelijke gedeelte van de rechthoe...

Wijckel is een relatief hooggelegen komdorp ten zuiden van het Slotermeer dat in de 12de eeuw voor het eerst in de bronnen voorkomt. Buiten de dorpskom kent het vooral langs de uitvalswegen vrij veel ...

Vlakbij Harlingen ligt het kleine terpdorp Wijnaldum. Het dorp werd gebouwd op een kwelderrug aan het einde van de Riedslenk. Een deel van deze slenk is nu de Seisbierrumer Feart. Oostelijk van het d...

Duurswoude en Wijnjeterp zijn twee streekdorpen die in de late Middeleeuwen in elkaars verlengde op een zandrug zijn ontstaan. Ze zijn in 1974 tot het dorp Wijnjewoude samengevoegd, hoewel ze tot in d...

Wijnjewoude (Wynjewâld) is een van de oudere boerennederzettingen in Opsterland. Wijnjewoude ligt tussen Bakkeveen en Hemrik vlakbij de oostgrens van de gemeente Opsterland, aan de N31 (Oosterwolde -...

Winsum is een terpdorp. Het heeft zelfs een van de hoogste terpen van Friesland. Het valt nauwelijks op. Wel is de keermuur van het kerkhof bij de driesprong bij de Skâns behoorlijk hoog en heet de s...

Wirdum is een terpdorp dat in de vroege Middeleeuwen is ontstaan. De nederzetting had in het moerassige gebied ten oosten van de Middelzee goede waterverbindingen naar alle richtingen, vooral de Wirdu...

Net over de Afsluitdijk, langs de weg richting Bolsward ligt Witmarsum. De hoofdplaats van de voormalige gemeente Wûnseradiel is een aantrekkelijk dorp om te wonen. Witmarsum telt circa zeventienhond...

Het oude terpdorp Wiuwert ligt in de Greidhoeke tussen Leeuwarden en Sneek. Vroeger lag het aan de voormalige Middelzee.

In die tijd werd er ook veel gevist in het nabijgelegen Britswerdermeer en S...

Wjelsryp is een terpdorp met een vrij losse structuur. Het dorp was ontsloten door de Franekervaart aan de westzijde. De enige ontsluitingsweg is in zuidelijke richting over de Wjelsrypstertille. Na d...

Het dorpje Wolsum, dat een kleine honderdvijftig inwoners telt, ligt even ten zuidoosten van Bolsward. Langs het dorp stroomt de Wijmerts, die een scheiding vormt tussen het dorp en het aangrenzende b...

Wolvega is oorspronkelijk een streekdorp van middeleeuwse oorsprong dat in 1218 voor het eerst in de bronnen voorkomt. Vanaf het midden van de 19de eeuw heeft het zich ontwikkeld tot een grote plaats....

Na de herindeling van 1984 werd het terpdorp Wommels aangewezen als hoofdplaats van de gemeente Littenseradiel. Van oudsher had het al een centrumfunctie met vooral handel in kaas.

Sporen van de ...

Net boven Makkum, op nog geen vijf kilometer van de Afsluitdijk ligt Wons. Deze locatie, zo vlak bij de belangrijkste toegangsweg tot Noord-Holland, zorgde er voor dat het dorp een belangrijke rol spe...

Workum, misschien wel meer bekend als de stad van Jopie Huisman en het naar hem genoemde museum, dan als één van de Friese Elfsteden. Wellicht is het de invloed van die beroemde en unieke kunstenaar...

Terrasjes aan het water
Een modern watersportdorp met een officieel beschermd dorpsgezicht. Ruime terrassen aan het water. Een goddelijk restaurant.

De charme ligt in de steegjes
In Woud...

Wyns is een terpdorp dat in de Middeleeuwen is ontstaan nabij de oever van de Ee. In deze Middeleeuwen was Wyns een centrum voor de wijde omgeving en is het de hoofdplaats geweest van het district Win...

Wytgaard is een streekdorp aan de Hegedyk, de oude dijk van de Middelzee. Het is na de Hervorming in de loop van de 17de eeuw geleidelijk tot nederzetting gegroeid, als enclave van mensen uit de omgev...

Ypecolsga telt ongeveer zeventig inwoners. Het dorpje ligt aan de rand van het Slotermeer. De inwoners zijn sterk op Woudsend gericht.

Geschiedenis
Ypecolsga is een streekdorp en agraris...

Onder de rook van Sneek, op circa twee kilometer van de stad, ligt Ysbrechtum. Een typisch komdorp met ruim zeshonderd inwoners. Ysbrechtum is met name bekend om het zeventiende eeuwse landgoed Epemas...

Zandbulten is een streekdorp dat de status van dorp officieel niet bezit. Het wordt als streek bij Kollumerzwaag gerekend en nog eerder was het een buurschap van Westergeest. De streek is vanaf de 18d...

Zandhuizen is een jong heidedorp. Zo jong en aanvankelijk onbeduidend dat het in de oudere bronnen niet voorkomt. Het was in elk geval een buurt met een es ten zuiden van de Zandhuizerweg, iets ten oo...

De naam Zurich doet denken aan die grote stad in Zwitserland. Het dorpje vlak bij de Afsluitdijk verwelkomt dan ook geregeld bezoekers uit dit land. Toen de voormalige gemeente Wûnseradiel in 2000 vo...

Zwagerbosch is een jong streekdorp in de uiterste zuidwesthoek van Kollumerland dat pas in 1940 de status van dorp heeft gekregen. Daarvoor was het een buurschap bij het toch vrij ver verwijderde Koll...

Zweins is een terpdorp en ligt tussen de rijksstraatweg van Leeuwarden naar Harlingen en de trekvaart tussen deze steden, het huidige Harinxmakanaal. Het dorp heeft geen echte kern; het bestaat uit ee...